18 Ekim 2011 Salı

At - Gyula Hay - İstanbul DT

Olağan dışı olaylar ve abzürdlüklerle dolu olan bir oyun. Mizahi bir dille olaylar anlatılırken, inceden inceye baskıcı iktidarlar ve ona koyun gibi itaat eden halk eleştiriliyor.

Oyunun ilk perdesini biraz sıkıcı buldum ama ikinci perdede ve özellikle oyunun sonlarına doğru oyun daha eğlenceli bir hale bürünüyor. Oyun biraz uzundu bazı yerler daha kısa geçilebilirdi. Oyuncular genel olarak başarılıydı.



Oyunculuk : 6/10
Konu  : 7/10
Dekor   : 6/10
Işık-Ses  : 5/10
GENEL : 6/10




İzlediğim Tarih: 18 Ekim 2011 20:00
İzlediğim Yer: Üsküdar Tekel Sahnesi
Süre: 2 ,5 Saat, 2 Perde
Tür: Mizah


Yazan: Gyula Hay (Macaristan)
Çeviren: Özdemir Nutku
Yöneten: Hakan Boyav
Dekor: Sertel Çetiner
Kostüm: Nalan Alaylı
Işık: Serhat Akın
Hareket Düzeni: İhsan Bengier
Yönetmen Yardımcısı: Halil Doğan

Başlangıç: 2011
Tiyatro: İstanbul Devlet Tiyatrosu

Oyuncular:
Selanus: AYDIN SENTÜRK
Egnatius (Konsül) : METIN BEYEN
Fuficius: KAYA AKARSU
Macro: SÜLEYMAN ATANISEV

TOLGA EVREN, ÖZLEM GÜVELI TÜRKER, ZELIHA GÜNEY, MÜGE ARICILAR, IMER ÖZGÜN, GÜNES HAYAT, SEVINÇ NIS, HALIL DOGAN, CEYHUN TURGUT, NURAY ÇOKOL, IPEK SEN, EYLÜL EZGI YILMAZ, TUNCAY KOÇAL, ZEKERIYA KARAKAS, ALI MURAT ALTUNMESE, BERKAN BULUT, DILEK DEMIR, ÖZCAN AKGÖZ, BERKAY TULUMBACI, SALIH SIMSEK

Karakterler: CALİGULA ( İmparator), EGNATIUS (Konsül), MACRO ( Muhafız Kuvvetleri Komutanı), LOLIA ( Macro'nun karısı ), SELANUS ( Genç bir köylü), FUFICIUS ( Bankacı), VALERIA ( Karısı ), AMEANA ( Kızları), SUFFENUS;COMINIUS;THALLUS ( Senatörler), LENTULUS,VERANIUS,FABULLUS ( Roma'nın Aslanları), CLODIA, JULIA,TULLIA ( Senatörlerin Kızları), PYRALLIS ( Yaşlı bir orospu), ERIA ( Kızı, aynı meslekten), MEYHANECİ, SARHOŞ DENİZCİ, KOLCULAR, TOPLULUK.

Konu:
Tarihin gelmiş geçmiş en baskıcı ve en çılgın tiranı Roma İmparatoru Caligula, bir at konsül yapar.Halk Caligula’nın kararını sorgulamaya cesaret edemediği gibi, bir de ortalığı at modası kasıp kavurur. Bu oyun, Caligula’nın halkın iyiliğini hiçe sayarak sadece kendi erkine güvenerek keyfi olarak atadığı konsül at üzerinden bütün zamanların iktidarları için yazılmış müthiş bir komedi.

Macar yazar Gyula Hay At adlı eserini hapisteyken yazmaya başlamış ve 1960 yılında tamamlamıştır. At’ın öyküsü, taşralı genç Selanus'un Roma'da İmparator ile oynadığı zar oyununu kazanmasıyla başlar. İmparator Caligula tarafından, Roma’nın içerisinde bulunduğu savaş koşullarının getirdiği ekonomik sıkıntının sorumlusu olarak görülen Egnatius’un konsüllükten alınması ve yerine Selanus’un atı Incitatus’un konsüllüğe getirilmesiyle gelişen olaylar oyunun temel öyküsünü oluşturur.

Yazar, yaşadığı dönem ile Roma İmparatorluğu’nun baskıcı ve totaliter rejimi arasında paralellik kuran bir oyun yapısı inşa etmiştir. Ayrıca oyunda, körü körüne modaya uymaya çalışan ve bu baskıcı rejime hiçbir şekilde baş kaldırmayan hatta konsülün at olmasına dahi ses çıkarmayan bir halk odağı çizilmektedir. BÜO’nun tercihi ise metne sadık kalarak; yer yer yaşadığımız dönemin koşullarını anımsatacak şekilde metni güncellemek yönünde olmuştur. Oyundaki halkı homojen bir odak olarak değil, imparatorun uygulamaları karşısında birbirinden farklı tavırlar üreten kesimlerin bulunduğu bir odak olarak yorumladık.

Metinde arkaplanda ilerleyen savaş, yaşam koşullarını giderek kötüleştirirken, halkın bu gündemden uzak tutularak manipule edilmesine dikkat çekilmekte. Oyunda konsüllüğe getirilen At’ın popüler bir figür olarak yükselmesi ve gençler arasında bir at modasının yaygınlaştırılması bu dramaturjiyi oluşturmada yardımcı olmakta.

Yazar Hakkında:
Gyula Hay, 5 Mayıs 1900'de Macaristan'ın bir köyü olan Abony'de doğdu.

Yüksek öğrenimi mimarlıktır. 1919 yılında Macar İhtilali olunca mimarlığı bıraktı ve bir süre sonra Almanya'ya gitti. 1920'de Almanya'nın Dresden kentinde Güzel Sanatlar Akademisi'nde, Baranowski'nin yanında sahne tasarımı öğrenimi gördü, sonra da Devlet Tiyatrosu'nda Linnebach'ın yanında sahne tasarımcısı ve mimar olarak çalıştı.

1925'te Macaristan'a geri dönen Hay, 1929'a kadar ülkesinde kaldı, burada roman, öykü yazarı olarak tanındı. 1929'da Berlin'e giden yazar, bundan sonra bir bölümü kaybolmuş olan sahne eserleri yazdı. 1932 yılında ilk oyunları Almanya'nın birkaç ciddi tiyatrosunda oynanmaya başladı. İlk oyunu olan Yeni Cennet, Berlin "Halk Sahnesi'nde ünlü yönetmen Heinz Hilpert tarafından sahnelendi. Bu oyunun prömiyeri yapıldığı anda Breslau" Lobe tiyatrosu"nda da Paul Barnay'ın oyun düzeni ile ikinci oyunu Tanrı, İmparator ve Köylü sahnelendi. 1933'te Hitler'in başa geçmesi ile Almanya'yı terk eden Hay, önce Prag'a sonra da Viyana'ya geçti. Bu kentlerde yeni oyunları büyük başarı kazandı. Savaştan sonra Macaristan'a dönen yazar, Budapeşte'de Sahip Olmak adını verdiği oyunla daha da ünlendi. Budapeşte'deki Sanat Akademisi'ne öğretmen eğitmen olarak girdi. Romanya'da , Almanya'da, Fransa'da Macaristan'da arka arkaya oyunları oynanan Hay, 1956'da Sovyetlerin tanklarına karşı direnişçilerle birlikte oldu, kısa bir süre sonra da tutuklanarak hapse atıldı. Altı yıl ağır hapis cezası yedi. Hapiste Mohaç adlı oyunu yazdı. Gyula Hay'in hapisten çıkarılması için uluslar arası yazar birlikleri harekete geçti.

1960 yılında , Hitler ile Stalin'i düşünerek, devlet terörünü eleştiren At adlı persiflajını yazdı. Bu oyunda, baş oyun kişisi Roma İmparatoru Caligula idi. Hapisten 1963'te çıktığında Macaristan'da durum biraz daha düzelmişti. PEN Kulübün de girişimleriyle Batı'ya geçebilmek için pasaport izni aldı. 1964 yılında Atilla'nın Geceleri, Viyana " Burgtheater"de , At da Salzburg'da sahneye koyuldu. Bundan sonra da İsviçre'de yaşamaya başlamıştır. Mayıs 1975 tarihinde öldü. Yazarın en tanınmış oyunları: Yeni Cennet ( 1931), Tanrı, İmparator ve Köylü( 1932), Sahip Olmak( 1934-6), Hayat Köprüsü ( 1950- Macaristan'ın en büyük ödülü olan Kossuth Ödülü'nü kazandı. Atilla'nın Geceleri ( 1961-3), Gaspar Varro'nun Hakkı ( 1955 ), Hindi Çobanı ( 1954), At ( 1964), Mithridates ( 1965 ), Gyula Hay ayrıca yirmiye yakın tek perdelik oyun, öykü ve roman yazmıştır.

Web Sitesi

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder